Dubrovnik Bir Ortaçağ Masalı-ARABAYLA DUBROVNİK

Dubrovnik Gezilecek Yerlerinden olan ve bir zamanların kent pazaryeri olarak kullanılan Luza Meydanındaki çan kulesi bitişiğinde Sponza Sarayı, karşısında Aziz Blaise Kilisesi ve kilisenin önünde elinde özgürlüğü temsil eden beyaz bayrağı ile Orlando Sütunu yer alıyor.

Dubrovnik Çan Kulesi (Bell tower- Gradski zvonik)

31 m yüksekliğindeki Dubrovnik Çan Kulesi (no:9) 1444 tarihli. Çanı çalması için yerleştirilen iki ahşap erkek figürü sonrasında yerel halk tarafından Maro ve Baro diye adlandırılan bronzları ile yer değiştirmiş. Zaman içinde Dubrovnik’in nemli ve tuzlu havasından yeşile dönen figürlere de yeşil adam manasına gelen Zelenci adı verilmiş. Maro ve Baro tarafından çalınan iki tondan ağır olan çan Ivan Rabljanin tarafından yapılmış. 1667 Depreminde eğilmeye başlayan kule tehlikeli olduğundan yıkılarak 1929’da tekrar yapılmış, ancak yeşil adamların orjinalleri Rektör Sarayındaki Kültürel Tarih Müzesinde sergilenirken yerlerine de bire bir kopyaları konmuş.

Dubrovnik Orlando Sütunu ( Orlando’s column- Orlandov stup)

Arabayla Dubrovnik Gezi Notlarımıza göre Çan Kulesinin karşısındaki Dubrovnik Orlando Sütunu (no:7) ise 1418 yılında yerli bir usta olan Antun Dubrovcanin tarafından oyulmuş elinde kılıç ve kalkan tutan bir ortaçağ şövalyesinin heykelidir. Söylenceye göre şövalye Roland 8. Yy sonunda Saracen korsanlarını Lokrum yakınlarında yenilgiye uğratmış. Orlando sütunu senelerce suçluların bağlanıp halkın önünde teşhir edilerek ve böylece küçük düşürülerek cezalandırıldıkları utanç kazığı olarak ve bildirilerin duyurulduğu yer olarak kullanılmış. Küçük düşürme cezasından bir diğeri de suçlunun eşeğe bağlanarak kentin sokaklarında gezdirilmesi imiş ve bu cezalar bir yıllık zindan cezasına eşit sayılırmış. Orlando Sütununun bir diğer işlevi de şövalyenin sağ kol dirseğinden eline kadar olan 51,2 cm lik Dubrovnik lakatı veya dirseği diye adlandırılan uzunluk, bir ölçü birimi olarak kullanılmasıymış. Sütun şehrin serbest ticaretini ve özgürlüğünü sembolize etmiş. Günümüzde ise Dubrovnik Yaz Festivalinin başlangıç yeriymiş.

Aziz Blaise Kilisesi (st Blaise Church- Crkva sv. Vlaha)

Dubrovnik Eski Şehirde Orlando Sütununun arkasında yer alan kilise, kentin koruyucu azizine adanmış Aziz Blaise Kilisesi (no:11). 1715 yılında tanınmış İtalyan mimar Marino Gropelli’nin tasarımına göre Venedik Barok üslubunda inşa edilmiş. Her yıl 3 Şubat’ta önünde Saint Blaise Şenliği düzenlenen kilisenin ana sunağında yer alan 15. Yy’dan kalma sol elinde depremden önceki şehir maketini tutan Saint Blaise’in yaldızlı gümüş heykeli bulunmaktadır.

St Blaise Kilisesine Giriş: Ücretsiz. Ayin harici her gün serbestçe gezilebilir.

Sponza Sarayı (Palača Sponza)

Orlando sütununun karşı sağ çaprazında, Stradun’un kuzey doğusunda Dubrovnik Gezilecek Yerlerinden Gotik-Rönesans tarzında 16. yüzyılda inşa edilmiş şehrin en güzel saraylarından biri olan Sponza Sarayı (no:8) yer alıyor. Dubrovnik Cumhuriyeti zamanında gümrük idaresi, darphane, baruthane ve depolarını barındırdığı için şehrin ticaret merkezi olan 16. yüzyılın sonunda ise bilim akademisi, sanat okulu ile kültür merkezi haline gelen saray, günümüzde Avrupa’nın en zengin arşivlerinden biri olan Dubrovnik Arşivlerine ev sahipliği yapıyormuş. Ağır yıkımın olduğu 1667 depreminde sarayın hasar almaması Dubrovnik Cumhuriyeti’ni kurtarmış, devlet işleri bu sayede aksamadan devam edebilmiş. Sarayda yine çok anlamlı bir yazı bulunmakta. ”Değerlerimiz hile yapmaya izin vermez. Ölçüm yaparken Tanrı’da beni ölçer”.

Rektör Sarayı (Rector’s Palace- Knežev dvor)

Stradun’un güney doğusunda ise Dubrovnik Eski Şehrinin Simgelerinden biri olan, Barok eklentileri ile birlikte Gotik-Rönesans mimarinin harika bir örneği Dubrovnik Cumhuriyeti idari binası Rektör Sarayı (no:13) tüm görkemi ile uzanıyor.

Çeşitli yangınlar, barut patlamaları ve en korkuncu da 1667’de olan deprem gibi birçok kez hasar gördüğü için zaman içinde değişik mimarların stillerinin harmanlandığı sarayda Büyük ve Küçük Konsey oturumları için salonlar, cephanelik, baruthane, hapishane, adliye bulunuyormuş.

Mimar Onofrionun sihirli elleri de 15. Yy’da sarayın güzelliğine güzellik katmak için dokunmuş. Büyük Konsey Salonunun girişinde Latince Obliti privatorum publica curate “Özel işlerini unut, halk için hizmet et” yazısı varmış ki söküp bizim devlet dairelerine koyasım geldi. Ragusalılar, bireylerin kültleşmesinden çok korktukları için ve yöneticilerin iktidarın gücünü kötüye kullanmasını istemediklerinden yalnızca bir aylığına 50 yaşını aşmış saygın Ragusalılar arasından seçtikleri kentin en üst yöneticisi sayılan Rektör –Kinez, sarayı gerekmedikçe terk etmezmiş ve şehrin Pile ve Ploce Kapılarının anahtarları onda dururmuş.

Suikastçıların, isyancıların başlarının, devlet düşmanlarının hapsedildiği gizli ceza infaz kurumu olarak bilinen hapishanesi sarayın güzelliği ile tam tezat gösterir şekilde çok korkunçmuş öyle ki deniz hapishanelerinin nemli ve sıkışık hücrelerinde zincirler ile bağlanmış mahkumlar bu yetmezmiş gibi bir de gelgitler ile boğulmaya bırakılırlarmış. En ağır ceza ise idammış ve eğer idam edilen kişi vatana ihanetten suçlu bulunmuşa gövdesi dörde ayrılıp Cumhuriyetin dört bir yanında sergilenirmiş. En acımasız cezalardan biri de duvara gömülmekmiş.

Deniz Hapishaneleri depremler ve barut patlamaları nedeni ile günümüze kalmamış. Dubrovnik Eski Şehrinde mahkumların çığlıklarının yankılandığı binanın avlusu günümüzde yaz aylarında mükemmel akustiğinden dolayı ünlü müzisyenlerin ve Dubrovnik Senfoni Orkestrasının konserlerine sahne oluyormuş. Kültür Tarih Müzesi olarak hizmet veren sarayın muhteşem Dubrovnik tarihini yansıtan salonlarında silahlar, hanedan armaları, resimler, fotoğraflar, devlet eczanesi, Dubrovnik Cumhuriyeti para koleksiyonu gibi pek çok sergiyi gezebilirsiniz.

Rektör Sarayı Kültürel Tarih Müzesinin Açık Olduğu Zamanlar:

Yaz Sezonu (22 Mart – 02 Kasım) : Her gün 09.00 – 18.00

Kış Sezonu (3 Kasım – 21 Mart)    : Her gün 09.00 – 16.00

25 Aralık, 01 Ocak, 03 Şubat: Kapalı

Rektör Sarayı Kültürel Tarih Müzesi’ne giriş bileti:

Tam: 80 kuna, İndirimli: 25 kuna.

Dubrovnik Katedrali ve Katedral Hazinesi (Cathedral-Treasury-Katedrala-riznica)

Arabayla Dubrovnik Turu Gezi Rehberinde Rektör Sarayının güneyinde yer alan kilise Dubrovnik Katedrali ve Katedral Hazinesi (no:15) aynı yerde yapılan üçüncü kilise imiş.

İlk kilisenin kalıntıları Bizans Döneminden kalmış. Birçok heykeller ile süslü 12.-14.yy lar arasına ait ikinci Romanesk tarzındaki katedral ise 1667 depreminde yerle bir olmuş ve yerine İtalyan mimar Andrea Buffalini tasarımına göre Barok tarzda yapımı 1713 yılında tamamlanan günümüzdeki Katedral inşa edilmiş. Katedralin mavi mermerden olan ana sunağında 16. Yy eseri olan İtalyan sanatçı Tiziano’nun Hazreti Meryem’in göğe kabulünü tasvir eden resmi bulunmaktadır.

1667 depreminde yıkılan Katedralin hazinesi Adriyatik kıyılarının en zenginlerinden biri imiş. Depremden kurtulan parçaların en değerlilerinden biri ise Dubrovnik kuyumcuları tarafından 11. Ve 12.yy larda yapılmış Aziz Vlaha’nın kafa kemiklerinin Bizans hükümdarlık tacı şeklinde, kol ve bacak kemiklerinin aynı şekillerde muhafaza edildiği değerli taşlar ile süslü altın kaplama eserlerdir.

Dubrovnik Katedrali ayin saatleri haricinde gezilebilir.

Dubrovnik Katedrali Hazinesi Açık Olduğu Zamanlar:

Yaz Aylarında (04 Nisan – 01 Kasım)

Hafta İçi: 09.00 – 17.00, Pazar ve tatil günleri 11.00 – 17.00

Kış Aylarında:

Hafta İçi: 10.00 – 12.00 ve 15.00 – 17.00, Pazar ve tatil günleri 11.00 – 12.00 ve 15.00 – 17.00

Dubrovnik Katedrali Hazinesi Giriş Ücreti: 25,00 Kuna

Gundulić Meydanı (Gunduli’s Square-  Gundulićeva Poljana)

Dubrovnik Gezi Noktalarının en güzellerinden Rektör Sarayının karşısındaki sokaktan gelinen Gundulić Meydanı (no:16) ismini meydanda heykeli bulunan Dubrovnikli şair Ivan Gundulić’ten almış.

Sabahtan öğleye kadar kurulan sebze meyve pazarına da mekan olan meydan yine etrafını saran güzel binalar altında dükkan restoran ve kafeler ile çevrelenmiş. Heykel 1892 Ivan Rendić eseri. Heykelin kaidesinde şairin ünlü epik şiiri Osman (Osmanlı Padişahı Genç Osman) şiirine ait kabartmalar yer alıyor. Polonyalıların Türklere karşı kazandıkları zaferi anlatan, özgürlüğü kutlayan şiir, Avrupalıların Türklere, Hıristiyanlığın İslamiyete karşı mücadelesini kutsamaktaymış. Kabartmaların birinde tahtta oturan kadın, Dubrovnik ve özgürlüğü temsil ediyormuş, tahtı ısıran ejderha Osmanlı İmparatorluğu’nu ve Türk tehdidini, tahtın altında halıyı çiğneyen kanatlı aslan ise Dubrovnik’in özgürlüğünü tehdit eden Venedik’i simgelemekteymiş.

Cizvit Aziz Ignatius Kilisesi (St Ignatius Church- Crkva Sv.Ignacija)

Dubrovnik Eski Şehir Gezi Rotasında meydanın güneyine yürüyünce 1667 depreminden sonra Roma’daki İspanyol Merdivenlerinin benzeri İtalyan üstad Passalaque’nin eseri romantik Barok merdivenlerden çıkarak ulaşılan Ruder Boskovic Meydanında (poljana Rudjera Boskovica), Cizvit Aziz Ignatius Kilisesi (no:44) ve ünlü bilim adamı Ruder Boskovic’i yetiştiren Dubrovnik Cizvit Koleji yer alıyor.

Şehirdeki İtalyan akademisyenlerinin çokluğundan hoşnut olmayan Dubrovnik piskoposunun kente bir kolej açılmasını istemesi üzerine planlanan ancak yapımı 1667 depremi nedeni ile ancak 1725 yılında tamamlanan binalar topluluğu, birçoklarınca Dalmaçya’nın en iyi Barok yapı kümesi olarak kabul edilmekteymiş.

1699’dan 1703’e kadar kilisede çalışan tanınmış Cizvit mimar ve ressam Ignazio Pozzo’nun eseridir. Merdivenler ve meydan bu kadar güzel olunca haliyle Dubrovnik Yaz Festivalinin açık hava sahnesi olarak kullanıldığını duymak şaşırtıcı gelmiyor.

Dubrovnik Ortodoks Kilisesi (Serbian Orthodox Church and Museum of icons-Srpska pravoslavna crkva i muzej ikona)

Arabayla Dubrovnik Gezi Notlarımızda yazan bir söylenceye göre 13. Yüzyılda şehirde kalan Fransisken Tarikatı’nın kurucusu keşiş ve Hristiyan azizi Assisili Françesko Cumhuriyet’in diğer inançlardan, özellikle de Ortodoksluktan uzaklaştığı sürece bağımsızlığa sahip olacağını söylediği için Ortodoksların ve Müslümanların geceyi şehirde geçirmesine izin verilmiyormuş. 19. yüzyılın başında Cumhuriyet’in düşmesi ile durum değişmiş ve ilk Ortodoks rahip alınmış. Napolyon ile birlikte inançlar eşit muamele görmeye başlamış. Rusya’nın desteklediği Ortodoks cemaati önce surların dışında kilise inşa etmişler, 1871’de de sur içine Gundulić Meydanının Kuzey ucunda yer alan Puca Sokağında bulunan Gundulić Ailesine ait Rönesans saray ve Barok bahçesinin olduğu yere Neo-Bizans stilinde Dubrovnik Ortodoks Kilisesi (no:37) inşa edilmiş.

Kilise daha sonra yan taraftaki Bundic Sarayını ve küçük şapeli de almış. Günümüzde Bundic Sarayı Dubrovnikli ressam Bukovac’ın eserlerinin ve 15. -19. yylar arasından değerli ikonların sergilendiği müzeye ev sahipliği yapmaktaymış.

Dubrovnik Ortodoks Kilisesi Müzesi Ziyaret Saatleri:

Yaz Ayları (01 Mayıs-01 Kasım): Pazar günü hariç her gün 09.00-14.00

Kış Ayları: Cumartesi ve Pazar günleri hariç her gün 09.00-14.00

Dubrovnik Ortodoks Kilisesi Müzesi Giriş Ücreti: Tam: 10 Kuna, İndirimli: 5 Kuna

Dubrovnik Eski Şehirde Diğer Dini Yapılar

Yüzyıllar boyunca Müslümanların Mekke’ye yaptıkları Hac Yolculuğunun başlangıç noktası olan Dubrovnik’e ilk Müslüman ailelerin kalıcı yerleşimi ise Cumhuriyet’in yıkılmasından sonra olmuş. Gundulić Meydanının batısında yer alan Miha Pracata Sokağı 3 numaradaki mescid (Mosque- Džamija) (mo:38) kentteki Müslüman topluluğun ibadet için kullandığı yerdir. Mescidin GPS Koordinatları: 42 ° 38’24 “N 18 ° 6’31” E

1407 yılında Dubrovnik Senatosunun  Yahudilerin kente yerleşmesine izin vermesinden sonra 1492 ve 1496 yıllarında İspanya ve Portekiz’den sürülen Yahudiler kente gelmiş bir kısmı da Dubrovnik üzerinden Osmanlı yönetimindeki Bosna ve diğer ülkelere geçmiş. Resmi olarak 1546 yılında kurulan Barok tarzda iç dekorasyonu 1652 yılında tamamlanmış olan ve korunarak günümüze ulaşan Dubrovnik Sinegogu (no:21) Dünyanın en eski Sefarad Sinagogu olurken Avrupa’nın da Prag’dakinden sonra ikinci en eski sinegogudur. 13. Ve 17. Yy arasındaki tarihlerden kalma bir çok tarihi eser, arşiv belgeleri ve tevratı görebileceğiniz

Dubrovnik Sinegogunu Ziyaret Saatleri:

Yaz Sezonunda Her Gün 10.00-20.00, Kış Sezonunda 10.00-15.00 Cumartesi, Pazar Kapalı

Dubrovnik Sinagog Giriş Ücreti: 50 Kuna

Dubrovnik Eski Liman

Dubrovnik Gezi Rotasında limana açılan kapıdan çıkınca masmavi Adriyatik Denizinin kıyısındaki restoranlar envai çeşit deniz ürünleri ile hizmet vermekte.

Surların dibinden yürüyerek Dubrovnik Eski Limanını (Old Port- Gradska luka) (no:14) dolaşıyoruz ve limanın hemen ucunda yer alan St. John Kalesi (St John Fort- Tvrđava sv. Ivana) (no:27) önünden denize girenleri görünce buraya mayolu gelmediğimiz için hayıflanıyoruz.

Çaresiz yalnızca denize bakarak suyun serinliğini hissetmeye çalışıyoruz. Şehrin Doğusunda 10-15 dakikalık bir feribot yolculuğu ile ulaşımın mümkün olduğu yeşillikler içinde Lokrum Adası yer alıyor. Temmuz ve Ağustos aylarında her yarım saatte, diğer zamanlarda (Nisan- Kasım) saatte bir tekne kalkan adada gecelemenin ve sigara içmenin yasak olduğunu belirtmekte fayda var. St. John Kalesinin olduğu yerden bakıldığında limandaki tekneler arasından görünen Revelin Kalesi ve Çan Kulesi.

Arabayla Adriyatik Kıyıları Gezisinde Dubrovnik kesinlikle uğranılması gereken ve gezmek için geniş zaman ayrılması gereken şehirlerin başında geliyor.

Dubrovnik’e Veda Ederken

Biz masalsı şehir Dubrovnik’e doyamadık sizin de bizler ile aynı duyguları paylaşacağınıza eminim. Akşama Mostar’da olmamız gerektiğinden artık yola koyulmamızın vakti geldi. Tekrar görüşmek üzere hoşça kal Dubrovnik.

Bir gölün suyu öylece kalırsa pis pis kokar, akarsa duru kalır, yolculuk eden insanda böyledir.  -Michel Tournier –

BETİĞİN KÖĞÜKLERİNE ÖNSÖZ

Ölüler durup dururken
Ardlarına gider gitmesine diriler
Ölüler durup dururken:
Sonra bekleyince – bırakırlar
Kalınlansın gövdeleri ağaçların –
büyüsün.
Yok bilselerdi eğer diriler
bağırıp çağıracaklardı daha yüksek sesle
bağırıp çağıracaklardı
bilinsin ki hiç kimseye önceden
adanmamıştı hiç bir nen.

Slavko MİHALİÇ
Türkçesi:Nusret Dişo Ülkü

*betik: Her türlü yazılı şey, kitap, mektup, tezkere, pusula.

*Köğük (Küğük): Mısra. Sözcük, asıl olmayı ifade eder. Yani küğ, sözün aslıdır.

*nen:1) insan dışında, ağırlığı ve kütlesi olan her türlü varlık, nesne. 2) şey.

Arabayla Avrupa Turu” – 15 Ağustos Cumartesi Yolculuğumuzun 7. Günü Arabayla Poçitel (Bosna Hersek) ile devam edecek…

Leave a Comment