Krakow Wieliczka ve Kazimierz-ARABAYLA KRAKOW#3

Arabayla Avrupa Turu” Yürüyerek Krakow Gezisi, Gezi Rotası, Gezi Noktaları 2 Ağustos Yolculuğumuzun 21. Günü Devam Ediyor.

Keşfetmekten yılmamalıyız… Ve tüm keşiflerimizin sonu başladığımız yere dönmek ve orayı ilk kez tanımak olmalı… -S. Elliot-

DÜŞÜŞ

Bir insanın ölümü, güçlü bir ulusun düşmesi gibidir:

Geçmişte kalmıştır yiğit orduları, kaptanları, yalvaçları,

Görkemli limanları, denizlerde egemen gemileri,

Ama artık o ulus, kuşatılmış kentleri kurtaramaz,

Antlaşma yapamaz başka uluslarla;

Kentleri boşalmıştır, halkı darmadağın,

Deve dikeni kaplamıştır eskiden ekin dolu topraklarını,

Ülküsü unutulmuş, dili yitip gitmiştir:

Bir köy ağzı kalmıştır ta yükseklerde, dağ başlarında.

Czeslaw MILOSZ Şiiri (1911-2004)

(Çeviri: Talât Sait HALMAN)

Arabayla Polonya Krakow Seyahati ile ilgili diğer yazılarıma tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Krakow Ortaçağ BüyüsüKrakow AuschwitzKrakow Ulaşım

  Krakow Gezisi nde  yoğun bir duygu selinin içinde Auschwitz Gezimizi bitirdik. Bugün için Krakow Gezi Rotası gitmeyi planladığımız yer olan Wieliczka Tuz Madeni. Zamanında ulaşabilmeyi diliyoruz. Auschwitz’de epey uzun dolaşmış sonrasında da biraz kendimize gelebilmek için kampın dışındaki yüzyıllık ağaçların altındaki banklarda oturmuştuk. Yola koyulduğumuzda navigasyonda paralı yolu tercih edip yetişiriz diye düşünüyorduk ki yolun tamamı normal yollarda geçiyormuş. Madene vardığımızda ne yazık ki son İngilizce rehberli grubunu beş dakika ile kaçırdığımızı gördük. Lehçe dilinde rehberli grup girmek için sırasını beklemekteydi ama bizim için uygun olmadığından şehre dönmeyi tercih ettik.

Wieliczka Tuz Madeni Ulaşım

Krakow Gezisi ni araba ile yapmayanlar Wieliczka Tuz Madenine nasıl gidilir diyorsanız  Krakow Ana Tren İstasyonu Dworzec Główny’den kalkan trenlerle (tren hareket saatleri için bakınız  http://rozklad-pkp.pl/en veya http://malopolskiekoleje.pl/index.php/pierwsza-strona ) gidebilirsiniz. 20 dakika süren yolculuktan sonra Wieliczka Rynek Kopalnia tren istasyonunda ineceksiniz. Krakow’a 13 km mesafede bulunan madene Galeria Krakowska yakınından kalkan 304 numaralı otobüs veya minibüsler ile de ulaşılabilir.

Wieliczka Tuz Madeni

1978 senesinde UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası listesine alınan Arabayla Avrupa Seyahatindeki Wieliczka Tuz Madeninin tarihçesi 13. Yy’a kadar gidiyor. Polonya’nın en ünlü turistik gezi noktalarından biri olan maden her yıl bir milyonun üzerinde turist tarafından ziyaret edilmekteymiş. 700 yıldan fazla bir süre sofralık tuz üretimi yapılmış madende. Eski çağlarda tuzun çok kıymetli olması nedeni ile Krakow’a zenginlik sağlayan unsur olmuş. 1996 senesinde tuz fiyatlarının düşmesi ve madendeki göçük üzerine üretim durdurulmuş. Zaman içinde madencilerin yer altında 64. ve 327. metreler arasında 9 kat labirent biçimindeki tüneller açmışlar. Bu tüneller birbirleri ile bağlı yaklaşık 3000 odaya ve toplam 300 kilometre uzunluğa erişmiş.

Wieliczka Tuz Madeninde Görecekleriniz

64 metredeki 1. Kat ile 135. metredeki 3. Kat arasında galeriler ile birbirine bağlı 22 odayı kapsayan  bölüm ziyarete açılmış. Masalsı bir gezintide birçok Polonyalı ünlü şahsiyetin tuzdan yapılmış heykeli görülebilir. Litre başına 320 gram tuz ihtiva eden tuz gölü var gezide. Zamanında 50 m yüksekliğinde olup da zemin doldurması sonucu şimdilerde 36 m yüksekliğinde kalan Stanisław Staszic Odası tuz madeni gezi rotasında. Madenin başyapıtı ise 54m x 18m x 12m boyutları ile avizelerinden altarına kadar her bir parçası tamamen tuzdan yapılan Aziz Kinga şapeli (Kaplica Św Kingi). Tuzdan yapılmış hediyelik eşyalar da satın alabilileceğiniz madende bir de kronik alerji hastaları için 135. metrede gece kalabilecekleri bir sanatoryum bulunmaktaymış.

Hatırlatma

Krakow Gezi Noktaları nın başında gelen Wieliczka Tuz Madeninde 800 basamak ineceğinizi, çıkışta asansör kullanacağınızı, ilk yemek molasının başlangıçtan bir saat sonra olduğunu, turun 40. ve 90. dakikalarında tuvaletlerin olduğunu, uygun ayakkabı ve giysi giymenizi, madende fotoğraf çekiminin 10 PLN ücreti olduğunu ve madeni yalnızca rehberli turla gezebileceğinizi hatırlatalım.

Wieliczka Tuz Madeni Gezi Saatleri

01 Nisan- 31 Ekim  : 7:30-19:30

02 Kasım-31 Mart   : 8.00-17.00

Wieliczka Tuz Madeni Giriş Ücreti

         Lehçe   Yabancı Dilde
Tam   64 PLN / kişi   89 PLN / kişi
İndirimli   46 PLN / kişi   69 PLN / kişi
Aile*   174 PLN / 4 kişi   247 PLN / 4 kişi

(*) 2 büyük ve 4-16 yaş arası iki çocuk

4 yaşa kadar ücretsiz.

İstenilen dilde rehberli tur saatleri için  bakınız

Yürüyerek Krakow Gezisi Başlasın

Kazimierz 

Krakow Gezi Rotası Wieliczka Tuz Madeni gezi saatlerini kaçırınca evimize dönüp arabamızı park edip Yürüyerek Krakow Gezisi ne çıkıyoruz. Krakow Gezi Noktaları ndan Kazimierz Bölgesini keşfedeceğiz. Geçmişi 1335 yılına dayanan Kazimierz Kral Büyük Kazimierz tarafından kurulmuş. 19. Yy’ın başlarına kadar Krakow’dan bağımsız bir şekilde yönetilmiş. Yüzyıllarca Hıristiyan ve Yahudi kültürünün bir arada yaşadığı yer. Yahudilerin nüfusu önce II. Dünya savaşı sırasında Nazilerin Yahudileri nehrin karşı yakasındaki Podgórze Gettosuna ve toplama kamplarına gönderilmesi ardından soykırımlar sonucu azalmış. Komünist yönetim politikası da kalan Yahudi nüfusun İsrail’e göç etmesine neden olmuş. 90’lı yıllarla birlikte bölge tekrar canlılığını kazanmaya başlamış.

Steven Spielberg’in yaptığı 1993 ABD yapımı bir film olan Schindler’in Listesi Dünyanın gözünü Krakow’a ve Kazimierz’e çevirmiş. Araba ile Avrupa Gezisindeki günümüz Kazimierz’i kafeleri, barları, Orta doğu mutfağı lokantaları ile Krakow’un en canlı bölgesi. Şehrin sanat ve kültür merkezi. Şimdilerde çok az Yahudinin yaşadığı krakow Gezi Noktaları ndan Kazimierz Bölgesi 1988 yılından beri her sene düzenlenen Yahudi Festivaline ev sahipliği yapmaktadır.

Krakow Aziz Catherine Kilisesi (St. Catherine’s Church – Kościół Św. Katarzyny)

Yürüyerek Krakow Gezisi geçtiğimiz sokaklar Kazimierz’in canlılığını göz önüne serer biçimde cıvıl cıvıl. Akşamın karanlığı çökmeden bir şeyler daha görmeye acele ediyoruz. Üç dört katlı binalar arasında kalan Kazimierz sokaklarında kaybolarak yürüyoruz. Krakow Gezi Rotası üzerinde önümüze Krakow Aziz Catherine Kilisesi çıkıyor. Aziz Margaret Kilisesi de denen kilise 14. Yy’da Büyük Kazimers tarafından yaptırılmış. Gotik kilisenin 19. Yy da mobilyalarından pek çoğu kaybolduysa da 1634 yapımı Barok sunağı günümüze ulaşabilmiş. Kilise mükemmel akustiği nedeniyle klasik müzik konserlerine de ev sahipliği yapıyormuş.

Kiliseyi sanal tur ile gezmek isterseniz tıklayın

Kilisenin bulunduğu Skałeczna sokağından Yürüyerek Krakow Gezisi devam ediyor.

Krakow Kayaüstü Kilisesi (Church on the Rock-Kościół Na Skałce)

Krakow Gezi Rotası nda kilise ve sokağın karşısındaki bina yolun üstünde kapalı bir geçit ile birleşmiş. Altından geçerek ilerleyince sokağın sonu Krakow Kayaüstü Kilisesi çıkıyor. Krakow Gezi Noktaları ndan Vistula Nehrinin kıyısında yer alan bu güzel kilise 11. Yy’da Aziz Michael’e adanarak Romanesk tarzda inşa edilmiş. 14. Yy’da Gotik tarzda tekrar inşa edilen kilise daha sonraki yüz yıllarda da tekrar tekrar yapılmış 1751 de yeni Barok kilise kutsansa da zamanın etkilerine dayanamamış şimdiki hali 1994-1997 arasındaki yenilenmiş halidir.

Pazar günleri 13.00-17.00 arası, diğer günler 9.00- 17.00 arası gezilebilen kilisenin maalesef kapalı saatine denk geldiğimizden yalnızca kendi güzelliği ile yarışan süslü ferforje bahçe kapısından içeri göz atmakla yetiniyoruz.

Söylenceye göre Kral II. Bolesław kendisine karşı başlatılan isyanın lideri olarak gördüğü Krakow Piskoposu Stanislaw’ı işkencelerle öldürtür, ancak isyanın yayılması önlenemez, kral sürgün edilir ve sürgünde ölür. Kraliyet ailesi de lanetlenir. İşte aile bu laneti kaldırmak ve kurban piskoposun ruhu için bu kiliseyi yeniden yaptırır ve her yıl 8 Mayıs günü Wavel Kalesinden bu kiliseye hac yolculuğu düzenlenir. Polonya Kralları da taç giyme töreninin öncesinde bu hac yolculuğu geleneğini yerine getirirlermiş.

Krakow Etnografya Müzesi (The Seweryn Udziela Museum of Ethnography in Krakow)

Krakow Gezi Rotası nda sokaktan geri dönüp Krakowska Caddesinden sağa dönünce Krakow Etnografya Müzesine geliyoruz. Müzenin bulunduğu bina Kazimierz Eski Belediye Binası.

15. Yy’da Gotik tarzda yapılan bina daha sonraki yüzyıllarda Rönesans tarzda büyütülmüş. 1911 yılında öğretmen, amatör etnograf, koleksiyoncu Seweryn Udziela tarafından kaybolan halk kültürünü yaşatmak amacı ile müze kurulur. Belediye Sarayında Polonya Halk Kültürüne ait eserler sergileniyor. 16. Yy’a ait muhteşem tonozlu binasının Esterka adlı mahzeninde ise geçici sergilere yer verilmekte.

Krakow Etnografya Müzesi Açık Olduğu Zamanlar

Pazartesi günü kapalı

Diğer günler 10:00-19:00

Krakow Etnografya Müzesi Giriş Ücreti 2019

Tam        : 13 PLN

İndirimli  : 7 PLN

Aile *        : 20 PLN; ilave her kişi + 7 PLN

Pazar günleri daimi sergi ücretsizdir.

(*) iki büyük+bir çocuk veya bir büyük+ iki çocuk

Krakow İsa’nın Bedeni Kilisesi (Corpus Christi Basilica, Bożego Ciała)

Yürüyerek Krakow Gezisi Eski Belediye Sarayının bulunduğu Wolnica Meydanının çapraz köşesinde Krakow İsa’nın Bedeni Kilisesi var. Basamaklı tuğla yan cephesi, çan kulesi ile akşamın karanlığı çökerken epey etkileyici bir görünümü olan Gotik kilisenin yapılmasını 1335 senesinde Büyük Kazimierz istemiş. İlk yapılan kilise ahşaptanmış. Günümüzdeki tuğla kilise ise 1385-1405 arasında inşa edilmiş.

Kilise tuğla, mermer, altından harmanlanmış Barok iç mekanı ve sayısız yağlı boya tabloları ile de çok etkileyiciymiş. Kilisede ayrıca pek çok dini şahsiyet ve sanatçının mezarı bulunmaktaymış.

Krakow Nowy Meydanı 

Krakow Gezi Rotası nı Kazimierz Nowy Meydanında sonlandırıyoruz. Burası çevresinde yine kafelerin olduğu ortasındaki dairesel kubbeli yapıda meşhur Krakow  Zapiekankilerinin tadılabileceği büfelerin bulunduğu bir meydan. Zapiekanki de ne derseniz baget ekmeğin üzerine çeşitli malzemeler konularak fırına verilmiş hali. Ayrıca meydandaki tezgahlarda 07:00-13:00 saatleri arası taze ürünler bulabilirsiniz.  Cumartesi günleri antika ve bit pazarı, Pazar günleri giyim kuşam pazarı. Cuma günleri ise güvercin panayırı kuruluyormuş.

Yürüyerek Krakow Gezisi;

Kazimierz Diğer Yerler 

Pazar Meydanı

Krakow Gezi Rotası nda olup ancak gezemediğimiz yerlere gelelim.

II. Dünya Savaşında Nazi işgaline dek 70.000 Yahudiye ev sahipliği yapan Krakow’da şimdilerde Kazimierz’de yaşayan Yahudi sayısı 200 civarındaymış. İşte Krakow Gezi Noktaları arasında eskiden Yahudi mahallesinin kalbi olan bir cadde var, Szeroka Caddesi. Bu caddedeki Pazar Meydanına yolunuzu düşürmenizde yarar var. Meydan renkli binaları, restoran ve kafeleri, antika dükkanları, galerileri ile ilginizi çekebilir.

Vakti zamanında Krakow’da 90 civarında çeşitli mimari sitillerde sinagog varmış. Günümüzde bunlardan yalnızca ikisi aktifmiş ve birinde ibadet yapılıyormuş. Meydanın bir ucunda bu sinagog yer alıyor.

Krakow Remuh Sinagogu 

Remuh Sinagogu Ziyaret Saatleri

Mayıs- Ekim  09:00-18:00

Kasım- Nisan 09:00-16:00

Remuh Sinagogu Giriş Ücretİ

Tam: 5 PLN

Krakow Eski Sinagog ve Krakow Tarih Müzesi

Krakow Gezi Rotası üzerinde meydanının diğer ucunda da şimdi Krakow Tarih Müzesi olarak hizmet veren Krakow Eski Sinagog bulunuyor.

15. Yy’da inşa edilen sinagog daha sonraki yıllarda genişletilmiş, yeniden yapılmış ve en son 1956-1959 arasında müzeye dönüştürülmüş. Yahudi dini sanat objeleri sergilenmektedir.

Krakow Tarih Müzesi Ziyaret Saatleri

Mayıs- Ekim

Pazartesi   10:00-14:00

Salı-Pazar  09:00-17:00

Kasım- Nisan

Pazartesi   10:00-14:00

Salı-Pazar  09:00-16:00

Krakow Tarih Müzesi Giriş Ücretİ 2019

Tam       :11 PLN

İndirimli :  9 PLN

Aile        : 22 PLN

Pazartesi günleri giriş ücretsiz.

Yürüyerek Krakow Gezisi nde Eski Sinagog’dan sonra Starowiślna Caddesine çıkarak nehre doğru  devam edip Krakow Silezyalı Direnişçiler Köprüsünden (most Powstańców Śląskich) Vistül’ün karşı yakasına geçin. Heinrich Heine’nin Silezyalı Dokumacılar şiiri yankılansın kulaklarınızda.

Silezyalı Dokumacılar

Gözler kupkuru, yaş yok gözlerde bir damla.
Oturmuşlar tezgâhları başına, diş bilerler.
Dokuruz kefenini senin, hey Almanya, Almanya,
dokuruz sana bir yuf, bir yuf daha, bir yuf daha,
dokuruz ha dokuruz, dokuruz ha dokuruz, dokuruz ha!

(…)

Dokuruz ha dokuruz, senin sonunu dokuruz, gece gündüz,
inleyen tezgâhlarda mekiklerimiz savrula savrula,
sana kefen dokuruz, ey koca almanya, sana kefen dokuruz,
dokuruz sana bir yuf, bir yuf daha, bir yuf daha,
dokuruz ha dokuruz, dokuruz ha dokuruz, dokuruz ha!

Türkçesi A. KADİR, Selâhattin YILDIRIM

Podgórze

İsterseniz daha aşağıda bulunan Baba Bernatka yaya köprüsünden (Kładka Ojca Bernatka) karşıya geçin. Podgórze Eski Şehir ve Kazimierz’e göre daha sakindir. Ancak Krakow’un tarihinde Yahudi Gettosu olarak çok önemli bir yer arz eder. Bu nedenle Krakow’un Gezi Noktaları arasında Podgórze önemlidir. Nazi işgali sonrasında Yahudilerin gönderildikleri Getto. Yahudiler duvar örülerek dış dünyadan soyutlanmış. Çalışabilir olanları Schindler’in Fabrikası gibi Alman fabrikalarında çalıştırılarak savaşa katkıları olması sağlanmış. İş göremez halde olanlar ise Płaszów Konsantrasyon Kampı ya da Auschwitz’e nakledilmiş ya da öldürülmüş. Getto duvar kalıntısını Lwowska Caddesinde görebilirsiniz.

Krakow Getto Kahramanlar Meydanı (Plac Bohaterów Getta)

Krakow Gezi Noktaları- ndan Polonya Yahudilerinin trajedisinin simgelendiği meydan. Meydanda 33 adet 1,4 m yüksekliğinde bronzdan sandalye, meydanın kenarındaki otobüs ve tramvay duraklarında ise 37 adet 1,2 m yüksekliğinde sandalye bulunmaktadır. Duraklardaki sandalyeler gelip geçen halk tarafından kullanılmaktadır.  Verilmek istenen mesaj buradaki kurbanlardan biri siz olabilirdiniz mesajıymış.

Krakow Kartal Eczanesi Müzesi (Pharmacy Under the Eagle -Apteka Pod Orłem)

Yürüyerek Krakow Gezisi nde meydanda bir diğer önemli yer Krakow Gezi Noktaları ndan Krakow Kartal Eczanesi Müzesi. Nazilerin 1941’de gettoyu oluştururken bu eczanenin Yahudi olmayan sahibi Tadeusz Pankiewicz ve çalışanları kendilerini gettonun merkezinde buluverirler. Bu bölgede kalmalarına izin verilir. Eczane gettonun var oluşunun iki yılı boyunca burada yaşanan dehşete tanık olur. Eczacı ve ekibi hayatlarını riske atarak Yahudilerin gıda ve ilaç ihtiyaçlarını karşılamaya çalışırlar. Günümüzde Krakow Tarih Müzesinin bir bölümü olarak hizmet vermektedir eczane; .

Krakow Kartal Eczanesi Müzesi Ziyaret Saatleri

Pazartesi   10.00-14.00

Salı-Pazar  09:00-17:00

Müze her ayın ikinci Salı günü kapalıdır

Krakow Kartal Eczanesi Müzesi Giriş Ücreti 2019

Tam       :11 PLN

İndirimli :  9 PLN

Aile        : 20 PLN

Pazartesi Günleri giriş ücretsiz.

Oscar Schindler Fabrika Müzesi

Yürüyerek Krakow Gezisi nde buraya kadar gelmişken Schindler’in Listesi filminden bildiğimiz Schindler’in Fabrikasını da görmeden dönmeyin derim ben. Lipowa Caddesinde yer alan fabrikayı Krakow haritasından kolayca bulabilirsiniz. İster kıyıdan isterseniz içerden gidin Getto Kahramanlar Meydanına yaklaşık 1 km uzaklıktaki fabrikaya 15 -20 dakikada varırsınız. 1937’de Yahudi bir grup işadamı tarafından tencere ve metal kap üretimi için kurulan fabrikanın yöneticisidir Oscar Schindler. Aynı zamanda Nazi Partisine üyedir ve Alman istihbarat ajanıdır. Fabrika savaş başlayınca Alman ordusuna bomba ve top mermisi için kovan üretmeye başlar.

Schindler (Schindlerjuden) olarak tabir edilen Yahudi çalışanlarını Gestapo’dan korumak için elinden geleni yapmış, servetini bu yolda harcamış. SS subaylarını ikna ederek yaklaşık 1200 işçisini ölüm kaplarına gönderilmekten kurtarmış, Yahudi çocukları gettodan kaçırıp Polonyalı rahibelere teslim ettiği ve onlarında çocukları Nazilere Hıristiyan yetimler olarak tanıttığı bilinmekteymiş.” Benim için çalışan insanları tanıdım… İnsanları tanıdığınızda, onlara karşı insanlar gibi davranırsınız’’ sözüyle, Yahudilerin Nazi Almanyası’nda insan sayılmaması fikrine katılmadığını belirtmiştir.1993 yılında Steven Spielberg’in filmiyle ölümsüzleşen fabrika 2010 yılından bu yana Krakow Tarih Müzesinin bir kolu olarak işlev görmekte, II. Dünya Savaşında Krakow Halkının yaşadıklarına ayna olmaktadır.

Krakow Oscar Schindler Müzesi Ziyaret Saatleri

Mayıs- Ekim

Pazartesi   09:00-16:00–Her ayın ilk Pazartesi günü Saat 14:00’da kapanır.

Salı-Pazar  09:00-20:00–Her ayın ilk Salı günü kapalıdır.

Kasım- Nisan

Pazartesi   09:00-14:00

Salı-Pazar  09:00-18:00–Her ayın ilk Salı günü kapalıdır.

Krakow Oscar Schindler Müzesi Giriş Ücreti 2019

Tam       :24 PLN

İndirimli : 18 PLN

Aile        : 55 PLN

Pazartesi Günleri giriş ücretsiz.

Pazartesi günleri giriş ücretsiz ancak güvenlik açısından bilet sayısı sınırlıdır.

Uzaklara gittikten sonra tamamen değişmiş biri olarak dönmek gerçek bir mucize.

-Kate Douglas Wiggin-

KARŞILAŞMA

Donmuş tarlalardan geçiyorduk bir vagonla şafakta.

Kızıl bir kanat havalandı karanlığın içinde.

Ve birden koşarak bir tavşan geçti yoldan.

İçimizden biri eliyle gösterdi bize.

Aradan çok zaman geçti. Artık ikisi de sağ değil,

Ne tavşan, ne de tavşanı eliyle gösteren adam.

Ah sevgilim, nerdeler, nereye gidiyorlar

Elin çakıp sönüşü, koşunun hızı, çakıl taşlarının hışırtısı.

Çektiğim acıdan değil, meraktan soruyorum.

Czeslaw MILOSZ Şiiri

(Çeviri : Cevat ÇAPAN)

Arabayla Avrupa Turumuzda yolculuğumuzun 21., Krakow’daki 2. günümüzün sonu.

Bir Sonraki Yazım >>>>> Krakow Ulaşım <<<<<

Leave a Comment